ابزارهای جوشکاری

welds.ir

ماسک جوشکاری

جوش برق به علت جرقه قوی و پرتو فرابنفش بشدت به چشم صدمه زده و چندین مرتبه نگاه کردن با چشم غیر مسلح کافی است که عوارض و درد چشم را به همراه داشته باشد. که می‌توان از کمپرس آب سرد و غیره استفاده کرد. شیشه‌های عینکی در جوشکاری برق شماره گذاری شده و بر طبق جدول بایستی انتخاب شوند و طوری باشند که به سختی بتوان دور یک چراغ را تشخیص داد و به صورت انواع ماسک‌های دستی – صورتی و کلاهی ساخته شده اند. برای راحتی کارکردن و نیز کار در محلهای سخت انواع ماسک‌ها با تجهیزات مختلف استفاده می‌گردد.

عینک جوشکاری

نور شدیدی که به وسیله شعله اکسی استیلن تولید می‌شود چنانچه با چشم غیر مسلح به آنها نگاه کنیم سبب صدمه زدن به بافتهای چشم می‌گردد بنابراین باید همیشه یک عینک مناسب با شیشه رنگی که مورد تائید متخصص است به کار برد و مقدار تیرگی عینک باید طوری باشد که نور به اندازه لزوم جهت دیدن کار از آن عبور کند و چنانچه پس از برداشتن عینک از چشم نقاط سفیدی در حال جنب و جوش در برابر چشم دیده شوند. شیشه همه نورهای مضر را جذب نمی‌کند.

الکترودگیر و اتصال

اتصالات و الکترودگیرها نیز با ساختمانهای متفاوت طراحی گردیده‌اند و فنر الکترودگیر را نباید حرارت داد و بهتر است وقتی الکترود تا طول ۵ سانتی متر باقیمانده آن را تعویض نمود که صدمه به انبر گران قیمت جوشکاری نزند.

گیره‌های مختلف اتصال به میز، اتصال تمیز و صحیح برای عبور جریان یکی از موارد مهم در جوشکاری برق است. در دنیای صنعتی فعلی مسئله وسائل اندازه گیری دقیق بسیار مهم است و حتی وسائل اندازه گیری الکترونیکی ساخته شده اند. قبل از هر چیز بایستی جوشکار توجه کند که عدم دقتهای قدیمی را به کنار گذارده و هر طرح و ساخته وی بایستی – مقاوم متناسب با وضع درخواستی و با حداقل مواد گران مصرفی باشد.

 دستکش‌ها و لباسهای حفاظتی جوشکاری

استفاده از دستکش و پیش‌بند چرمی در هر نوع جوش برق و گاز ضروری است و پیشنهاد می‌شود زیرا ذرات مذاب فلز بر روی بدن و سر و صورت جوشکار پرتاب شده و سبب سوختگی بدن می‌گردد. توجه نمائید بهیچ وجه در حین جوشکاری از لباسهای پشمی استفاده نکنید و نیز برای جلوگیری از صدمات جرقه در حین جوشکاری از کلاه جوشکاری یا ماسک کلاه دار جوشکاری استفاده می‌گردد که سر و صورت را در مقابل ضربات احتمالی حفظ می‌نماید.

چکش جوش

برای برطرف نمودن شلاکه (گل جوش) است و برس برای تمیز نمودن سطح جوش از شلاکه جهت جوشکاری بعدی است.

دلر دستی و سنگ سنباده

وسائل مورد نیاز در کارگاههای جوشکاری – انتخاب صحیح و دقیق آنها یکی دیگر از مسائل است که در آموزش و در طرز کار و پیشرفت کار مهم هستند. سنگ سنباده دستی و دلردستی از آن جمله است. دلرها و سنگ سنباده‌ها با طرحهای متفاوت و متعدد از طرف کارخانجات ساخته شده‌اند آنچه درآموزش بیش از همه باید توجه کرد نکات ایمنی است.

جعبه مشعل و وسائل

جعبه مشعل‌های جوشکاری معمولاً کلیه وسایل لازم برای جوشکاری را دارا هستند. و مشعلهای جوشکاری را می‌توان به دسته بک سوار نمود و پیچ کرد و نیز در مواقع ضروری مشعل برش نیز به دسته بک سوار می‌شود – قرقره و بازو و سوزن برای تمیز نمودن معمولاً در این جعبه‌ها قرار دارد. شماره مشعل در قسمت سرمشعل حک شده است.

مشعل‌های جوشکاریوظیفه مشعل تنظیم اختلاط گاز سوخت و اکسیژن به اندازه معین است که آن را با سرعت کمی بیشتر از سرعت احتراق از دهانه خود خارج نماید. مشعل‌ها بر دو نوع هستند:

    مشعل فشار مساوی
    مشعل انژکتوری یا فشار ضعیف

در مشعل انژکتوری اکسیژن با فشار ۳ آتمسفر از سوراخهای ریز انژکتور مانند و دایره‌ای خارج شده و گاز سوخت را که در روزنه وجود دارد با خود بدرون محفظه اختلاط می‌کند و پس از مخلوط شدن به نسبت مساوی از سر مشعل خارج می‌شود که به مشعل فشار ضعیف یا انژکتوری معروف است. در نوع دیگر مشعل فشار مساوی اکسیژن و گاز سوخت با فشار مساوی وارد محفظ اختلاط گردیده و با هم مختلط می‌شود و هر دستگاه چند لوله اختلاط کننده با سر مشعل مربوطه دارد که از استیلن موجود در لوله‌های فشار قوی استفاده می‌گردد و با تعویض سر مشعل شعله‌های مختلف ایجاد می‌نمایند در روی لوله‌های اختلاط قطر ورقهای فولادی از ۳/۰ تا ۳۰ میلیمتر و فشار گاز نوشته شده است و برای جوش دادن ورق فولادی به ضخامت ۱ میلیمتر در هر ساعت حدود ۱۰۰ لیتر اکسیژن و ۱۰۰ لیتر نیز استیلن مصرف می‌گردد که در شرایط مساوی با هم مخلوط شده اند.

درموقع کار با مشعل جوشکاری باید به نکات مخصوص دقت شود: برای پاک کردن سر مشعل از سوهان استفاده نکنید و غالباً این کار را در کارگاهها انجام می‌دهند. این عمل سبب خواهد شد که سوارخ آن گشاد شود و بهتر است با تکه‌ای چرم پاک کنید و برای بازکردن قطعات مشعل از آچار مخصوص استفاده نمائید و انبردست به کار نبرید و سعی شود که سرمشعل سرد به مشعل گرم نپیچانید و لوله‌های اختلاط را عوض نکنید هر گاه اختلاط در کار مشعل روی داد فوراً شعله را خاموش نموده و علت آن را پیدا کنید.

سوراخهای مشعل را باید با سوزن مخصوص همان شماره پاک کنید و از وسائل دیگر استفاده نکنید. بازکردن و بستن شیر مشعل باید کاملاً آهسته انجام گیرد و موقع روشن و خاموش کردن اول شیر استیلن و سپس شیر اکسیژن را باز کنید و مشعل روشن را هرگز روی زمین قرار ندهید. از زدن روغن با مشعل کاملاً جلوگیری کنید و هرگز روغن نزنید و برای بازکردن یاچرب کاری از کف صابون یا گلیسیرین استفاده نمائید. چنانچه سرعت خروج مخلوط استیلن و اکسیژن از سر مشعل کمتر از سرعت احتراق آن باشد شعله بداخل مشعل پس می‌زند و در این حال بایستی مقدار هر دو گاز را زیاد کنید به رعایت نکات فوق کاملاً توجه فرمائید که باعث خطرات جانی نشود.

رگلاتور

به طوری که قبلاً ذکر شد فشار گاز در کپسول اکسیژن ۱۵۰ آتمسفر و در کپسول آستیلن ۱۵ آتمسفر است و جوشکاری با این فشارهای زیاد امکان‌پذیر نیست. بدین جهت بایستی فشار کپسول را کاهش داده و به فشار گاز تبدیل نمود فشار گاز با بزرگی و کوچکی سرمشعلی که برای جوشکاری به کار می‌رود تغییر می‌کند و مقدار آن معمولا برای اکسیژن ۵/۰ الی ۴ اتمسفر و برای آستیلن ۲/۰ الی ۱ آتمسفر است فشار گاز در تمام مدت جوشکاری ثابت و یکسان است. عمل کاهش و تنظیم فشار گاز کپسولها به وسیله رگلاتور انجام می‌گیرد بنابراین رگلاتور دو وظیفه دارد:

فشار گاز داخل کپسول را به فشار کار تبدیل می‌نماید. فشار کاررا همیشه ثابت نگه می‌دارد. رگلاتور از لحاظ ساختمان مکانیکی بر دو نوع است:

الف – رگلاتور پستانکی
ب – رگلاتور سوپاپی

رگلاتورهای انژکتوری بیشتر متداول بوده که بدنه آن از برنج ساخته شده و به وسیله مهره‌ای به سوپاپ کپسول و دیگری برای نشان دادن فشار کار است و به وسیله پیچ به بدنه وصل شده است داخل رگلاتور از چند فنر و یک دیافراگم و انژکتور تشکیل شده است اگر پیچ تنظیم فشار در جهت عقربه‌های ساعت پیچانده شود فشار کار و در نتیجه مدار گاز زیاد می‌گردد و اگر گاز مصرف نگردد جریان آن به خودی خود قطع می‌گردد و هم چنین فشار کپسول هر مقدار باشد رگلاتور وظیفه خود را به نحو احسن انجام می‌دهد. فنرهای رگلاتور از بهترین فولاد و دیافراگم آن از برنز فسفردار و یا از ورقه‌های نازک فولادی و یا از لاستیک و انژکتور آن از برنز و نشیمن انژکتور از کائوچو یا از فیبر ساخته می‌شود رگلاتور سوپاپی نیز اصول کار آن مانند رگلاتور پستانکی است با این تفاوت که به جای پستانک (انژکتور) سوپاپ به کار رفته است اجزا مختلف این رگلاتور نیز مانند رگلاتور انژکتوری است و میله سوپاپ آن از فولاد بسیار عالی ساخته شده است.

رگلاتورها از لحاظ دفعات کاهش فشار به دو نوع تقسیم می‌شوند:

رگلاتور یک مرحله‌ای که فشار کپسول را در دو مرحله به فشار مطلوب تبدیل می‌نماید. رگلاتور دو مرحله‌ای که فشار کپسول در دو مرحله به فشار مطلوب تبدیل می‌گردد. مرحله اول معمولاً مرحله ثابت است یعنی فشار گاز در محفظه رگلاتور به وسیله دیافراگم غیر قابل تنظیم به مقدار ثابت و معین کاهش می‌یابد این فشار ثابت اکسیژن ۵ اتمسفر و برای آستیلن ۳ آتمسفر است. با استفاده از رگلاتور دو مرحله‌ای نوسان فشار گاز به کلی از بین می‌رود. هر رگلاتوری با وسیله اطمینانی مجهز شده است که دیافراگم و سایر اجزاء آن را در مقابل آسیبهای وارده و خرابی محافظت می‌نماید. وسیله اطمینان معمولاً پولکی است که به محافظ فشار ضعیف رگلاتور متصل است و در فشار بین ۶ و ۱۵ آتمسفر که کمتر از فشار ترکیدن دیافراگم است ترکیده و گاز را به هوای آزاد هدایت می‌نماید. مهره اتصال رگلاتور اکسیژن راستگرد و مهره اتصال رگلاتور گاز استیلن چپگرد هستند.

فشارسنج‌ها

یکی از حساس‌ترین قسمتهای جوشکاری دستگاههای فشار سنج برای اکسیژن و هیدروژن است در انواع مختلف فشار سنجها برای اکسیژن- استیلن و سایر گازها پیش بینی شده‌اند که در روی کپسولها نصب می‌گردند.

فشار گاز استیلن در مخازن حداکثر تا ۳۰Kp/cm2 مربع و فشار مصرف تا ۵Kp/cm2 حداکثر است ولی معمولاً با فشار خیلی کمتر مخزن و حدود ۵/۱ تا ۳ کیلو پوند بر سانتی متر مربع استیلن کار می‌شود