تردی هیدروژنی (Hydrogen Embitterment)

مقدمه

تردی هیدروژنی (Hydrogen Embitterment)  فرآیندی است که در آن هیدروژن با نفوذ به ماده فلزی منجر به ایجاد ترک، کاهش انعطاف‌پذیری و در نهایت شکست و تخریب آن می‌شود. شکست مواد فلزی در اثر پدیده تردی هیدروژنی اغلب غیرقابل پیش‌بینی و گاه فاجعه‌بار است. دلیل آن این است که برای وقوع شکست، اعمال نیروی خارجی نیاز نیست و وجود تنش‌های پس ماند (Residual Stress)   می‌تواند به عنوان منبع اعمال تنش عمل کند. آستانه تنش‌هایی که سبب ترک می‌شود معمولا کمتر از تنش تسلیم ماده است بنابراین ماده بدون اینکه تغییر شکل کافی دهد یا صدمات ظاهری آن قابل رویت باشد به صورت ناگهانی و در حقیقت در اثر یک شکست درونی تخریب می‌شود. حد تردی هیدروژنی به مقدار هیدروژن و مدت زمانی که ماده در معرض آن قرار گرفته وابسته است. هیدروژن که از لحاظ شعاع اتمی بسیار کوچک است می‌تواند در طی فرآیند ساخت یا عملیات انجام گرفته روی فلز و یا در حین کاربرد قطعه فلزی به درون آن نفوذ کند. فرآیندهائی نظیر اسیدشوئی، پوشش‌دهی الکتریکی (Electroplating)، جوشکاری و بطور کلی تمامی فرآیندهای مائی پوشش‌دهی که سطح فولاد را در معرض هیدروژن آزاد قرار می‌دهد ماده را مستعد جذب و نفوذ هیدروژن می‌کند. وجود مقادیر بسیار کم هیدروژن می‌تواند منجر به بروز پرونده هیدروژنی در مواد و فولادهای استحکام بالا شود.